Μπρετόν

Το 1919, ο Μπρετόν μαζί με τους Λουί Αραγκόν και Φιλιπ Σουπό άρχισε να εκδίδει ένα περιοδικό, τιτλοφορούμενο, με αρκετή ειρωνεία, "Λογοτεχνία". Στα τέσσερα πρώτα τεύχη του, δημοσίευσαν τα ποιήματα του κόμητα Λοτρεαμόν, δίνοντας το στίγμα της κατεύθυνσης στην οποία όδευαν. Οι δύο κύριες επιρροές του Μπρετόν εκείνη την εποχή ήταν ο Ζακ Βασέ και ο Γκιγιόμ Απολιναίρ. Ο Απολιναίρ παρουσίαζε νέες ποιητικές φόρμες, ενώ η περιφρόνηση του Βασέ για όλες τις μορφές λογοτεχνίας διέγειρε τον Μπρετόν. Όλα αυτά δεν αρκούσαν όμως. Τουλάχιστον, όχι χωρίς την εξέγερση. Το 1920, μέσα από τις σελίδες του περιοδικού τους, ο Μπρετόν μαζί με τον Σουπό, εξέδωσαν "Τα Μαγνητικά πεδία", το πρώτο κείμενο αυτόματης γραφής, συντεθειμένο χωρίς συνειδητό έλεγχο, βάζοντας τον θεμέλιο λίθο του σουρεαλισμού. Χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να ανθίσει το νέο επαναστατικό κίνημα. Ο Μπρετόν αναγορεύεται «Πάπας» της νέας αυτής σχεδόν θρησκευτικής καλλιτεχνικής δημιουργίας, χαρακτηρίζεται ο ιδρυτής του κινήματος του σουρεαλισμού, και εκδίδει το περίφημο Μανιφέστο του σουρεαλισμού, στο οποίο ορίζει τον σουρεαλισμό ως «αγνό ψυχικό αυτοματισμό, μέσα από τον οποίο προτίθεται να εκφράσει την πραγματική διαδικασία της σκέψης. Είναι η υπαγόρευση της σκέψης, ελεύθερη από οποιονδήποτε έλεγχο της λογικής ή κάποιας αισθητικής ή ηθικής προκατάληψης».
 

Ο σουρεαλισμός «σκόπευε να σβήσει τη διάκριση ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, τη λογική και την τρέλα, την αντικειμενικότητα και την υποκειμενικότητα, ώστε ο κόσμος του ονείρου και της φαντασίας να συνοδεύουν την καθημερινή ζωή».  

Ο Μπρετόν και οι συν αυτώ πίστευαν ότι οι πηγές της προσωπικής, κοινωνικής και πολιτικής ελευθερίας βρίσκονταν στο υποσυνείδητο. Έβρισκαν παραδείγματα εξερεύνησης του μυαλού στα έργα ζωγράφων όπως ο Ιερώνυμος Μπος και ο Τζέιμς Ένσορ, τους οποίους τίμησαν ως Μεγάλους Προγόνους. Στα γραπτά λογοτεχνών όπως ο Σαρλ Μποντλέρ, ο Αρτίρ Ρεμπό, ο Αλφρέντ Ζαρί. 

Στον επαναστατικό τρόπο σκέψης του Καρλ Μαρξ και των ουτοπιστών. Το νέο επαναστατικό κίνημα συγκέντρωσε τα πιο μεγάλα, πιο ανήσυχα, πιο αστραφτερά πνεύματα μιας γενιάς, πολλά εκ των οποίων κουβαλούσαν μαζί τους τη δυναμική του ντανταϊσμού: Πολ Ελιάρ, Μαξ Ερνστ, Ζαν Αρπ, Μαν Ρέι, Αντρέ Μασόν, Χουάν Μιρό, Ιβ Τανγκί, Ρενέ Μαγκρίτ, Αλμπέρτο Τζακομέτι, Λουίς Μπουνιουέλ, Σαλβατόρ Νταλί, αποτελούν τον πυρήνα, την εξαιρετική παρέα του κυρίου Μπρετόν. Σημαντικότατοι καλλιτέχνες δεν εντάσσονται στο κίνημα αλλά επηρεάζονται και αποτίνουν πολλάκις φόρο τιμής στον Πάπα: Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Μαρκ Σαγκάλ, Πάουλ Κλέε, Μαρσέλ Ντισάν, Φράνσις Πικάμπια, Πάμπλο Πικάσο... 

Η λίστα μεγαλώνει καθώς ο σουρεαλισμός απλώνεται έξω και πέρα από την Ευρώπη, αγκαλιάζοντας πνεύματα εξαιρετικά, φωνές ενός ορατού πανίσχυρου θιάσου, από τον κουβανό Βιλφρέδο Λαμ ως τον έλληνα Ανδρέα Εμπειρίκο. Η τεράστια επιρροή του κινήματος σε όλη την ανθρώπινη δημιουργία του 20ού αιώνα είναι ορατή.( Από τον Επίκουρο-μπλογκ)